انواع فرش دستبافت ایرانی

فرش دستبافت ایرانی به گواه جهانیان نمونه‌ای بی‌نظیر و شاهکاری هنری است. در طول تاریخ بافت قالی، چه از نظر طرح و اندازه و چه به لحاظ شیوه بافت و مراکزی که این کار در آنها صورت گرفته، با تنوع بالایی در سراسر جهان روبرو بوده‌ایم. اما دستبافت‌های ایرانی همواره سرآمد این صنعت بوده و به زیبایی درخشیده‌اند.

در مطلب پیش رو، ضمن پیگیری این موضوع می‌خوانیم:

• از تنوع فرش ایرانی چه می‌دانیم؟
• گوناگونی فرش در ایران از طرح تا شیوه بافت!

با ما همراه باشید.

فرش ایرانی: زیبا، متنوع، اصیل!

برای کسانی که به هنر بافت فرش و صنایع این مجموعه علاقمندند، تنوع فرش دستبافت ایرانی دنیایی خلق کرده که می‌توان سال‌ها به گشت و گذار در آن پرداخت. علاوه بر اصالت و ماندگاری این تولیدات هنر، تنوع بالای آنها نیز موضوعی جالب و قابل تحقیق است.

اما بررسی تنوع این تولیدات را می‌توان از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار داد:

روش بافت:

شیوه بافت یکی از مواردی است که بر اساس آن انواع فرش دستبافت ایرانی را تقسیم‌بندی می‌کنند. بر این اساس فرش ها به دو گروه اصلی فرش شهری و فرش روستایی تقسیم می‌شوند.

فرش دستبافت شهری دارای رج‌شمار بالاتری نسبت به نمونه روستایی بوده و اغلب دارای طرح و بافت ظریف و دقیق‌تری نیز هست.

متریال مصرفی:

از نظر الیاف مصرفی نیز تنوع فرش در انواع پشمی، ابریشم‌باف و الیاف مصنوعی مانند پشم اکریلیک قابل ذکر است. بسته به اینکه خامه، چله یا کل پرز و تار و پود فرش از کدام ماده بافته شده باشد، این تنوع را نامگذاری می‌کنند.

فرش چله ابریشم:  فرشی را که چله آن ابریشم است، چله ابریشم می‌نامند.

گل ابریشم: اگر بخشی از گل‌ها از این جنس باشد گل ابریشم نامیده می‌شود.

تمام ابریشم: پرز و چله از ابریشم باشد آن را تمام ابریشم می‌نامند.

در مورد انواع بافته شده از پشم نیز کار به همین روال است.

محل بافت:

گرچه بافت فرش در بسیاری از شهرها و روستاهای ایران متداول است، اما بیشترین شهرت در این مورد به شهرهای زیر مربوط می‌شود:

فرش دستبافت کاشان: فرش کاشان از دیرباز دارای شهرت جهانی بوده و این شهر به‌عنوان پایتخت هنر قالیبافی در ایران شهرت دارد.

فرش دستبافت تبریز: هنرمند سرپنجه‌های قالیبافان تبربزی در ایران و جهان با استقبال بالای هنردوستان روبروست.

فرش دستبافت قم: شهر قم نیز بهه‌نوبه خود در این صنعت هنری نقش و سهم به‌سزایی دارد.

علاوه بر این موارد، از نظر ابعاد، نوع گره و طرح نیز تقسیم‌بندی‌های بسیاری بر روی فرش دستبافت ایرانی صورت گرفته که در مطلبی به این کوتاهی نمی‌گنجد.

سخن آخر

داستان فرش دستبافت ایرانی داستانی طولانی و شنیدنی است که لذت شنیدن آن، کم از نشستن بر روی این بافته عشق و هنر نیست! شما نیز می‌توانید با تحقیق بیشتر در این مورد با تاریخچه و تنوع بافت انواع فرش در ایران آشنا شوید و آن را از جهات مختلف، از محل و شیو بافت تا تنوع مواد مصرفی و نوع گره و تعداد رج‌شمار مورد بررسی قرار دهید.

در این مسیر از تبریز و قم و کاشان و مشهد و نیشابور خواهید گذشت و با آثار هنرمندان قالیباف این شهرها آشنا خواهید شد. هم‌چنین از مواد مورد استفاده در این بافت‌ها و نیز شیوه انجام کار ز چله‌کشی تا بافت فرش ایرانی آگاهی خواهید یافت.